شناسه حدیث : ۳۰۳۴۹۳
|نشانی : تحف العقول عن آل الرسول علیهم السلام , جلد۱ , صفحه۲۹
عنوان باب : ما روي عن النبي صلى اللّه عليه و آله في طوال هذه المعاني موعظة
معصوم : پيامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)
تحف العقول / ترجمه کمره ای ; ج ۱ ص ۳۰
يك موعظه مرا چيست؟كه مى‌بينم دوستى دنيا بر بسيارى از مردم چيره شده تا آنجا كه گويا در اين دنيا مرگ بر جز آنان نوشته است،و گويا مسئول حق در اين دنيا ديگرانند و تا آنجا كه گزارش مردگان پيش از خود را بحساب مردمى مسافر ميگيرند كه بزودى نزد آنها برميگردند،آنها را بگور ميكنند و ميراثشان را ميخوريد و خود در جاى آنها جاويد ميمانيد؟!!هيهات هيهات،آيا آيندگان از گذشته‌ها پند نگيرند؟! هر پندى كه در كتاب خدا است ناديده گرفته و بدست فراموشى سپردند،و از سرانجام بد هر كار ناروا آسوده زيستند،و از نزول هيچ آسيب و از بروز هيچ ناگوارى نهراسيدند. خوشا بر كسى كه ترس از خدايش از ترس مردم باز دارد،خوشا بر كسى كه كسبش پاك است و نهادش خوب و آشكارش نيك و سرشتش درست است،خوشا بر كسى كه ما زاد دارائيش را انفاق كند و از گفتار زيادى باز گيرد،خوشا بر كسى كه براى خدا عز ذكره تواضع كند و از حلال دنيا هم كناره گير باشد بى‌آنكه از سنت من روى برگرداند و آنكه از خوبى و تازگى دنيا دست بدارد بى‌آنكه از روش من بسوى ديگر بگردد(يعنى رياضتهاى نامشروع را مرتكب نشود مانند هندوها و دراويش)و پس از من پيرو خاندانم باشد و با دين‌فهمان و اهل حكمت بياميزد و بمستمندان مهربانى كند،خوشا بر آن مؤمنى كه از راه جز نافرمانى خدا مالى بدست آورد و در غير نافرمانى خدا خرج كند،و آن را بمردم مستمند و بينوا برساند و از كسانى كه اهل سربزرگى و بر خود باليدن و شيفته بدنيا و بدعت‌گذار بر خلاف روش من هستند و بر خلاف روش من كار ميكنند بر كنار باشد،خوشا بر كسى كه با مردم خوش رفتار است و بدانها كومك‌كار است و شر خود را از آنها بگرداند.
تحف العقول / ترجمه جعفری ; ج ۱ ص ۳۴
نصايح پيامبر صلّى اللّٰه عليه و اله و سلّم مرا چه شده كه مى‌بينم دوستى دنيا بر بيشتر مردمان چنان چيره شده كه گوئى مرگ در اين دنيا براى غير ايشان نوشته شده است،و رعايت حقّ بر غير ايشان واجب گرديده،تا آنجا كه رفتگانشان را مردمى مسافر مى‌گيرند كه هر چه زودتر به سويشان باز ميگردند،چنين پنداريد آنان را به گور كرده،و ميراثشان را مى‌خوريد،و پس از ايشان جاودان خواهيد بود؟!هرگز هرگز! آيا آيندگان از پيشينيان پند نمى‌گيرند؟!هر موعظۀ قرآنى را ناديده گرفته و فراموش ساختند،و گوئى از سرانجام هر كردار زشتى در امانند،و از نزول هيچ بلا و از بروز هيچ پيشامد ناگوارى نهراسيده. خوشا به حال آنكه پرواى الهى او را از ترس مردمان واداشته است. خوشا به حال آنكه درآمدش حلال،باطنش درست،ظاهرش آراسته،و طبيعتش موزون است. خوشا به حال آنكه ما زاد بر درآمدش را بخشيده و خود را از كلام زيادى باز مى‌دارد. خوشا به حال آنكه براى خداى تعالى فروتنى كند و بى‌آنكه از سنّت من بگرداند از حلال دنيا هم چشم بپوشد،و شكوه زندگانى را بدون تغيير از سنّت من ترك گفته،و بعد از من پيروى از خوبان خانواده‌ام كند،و با أهل علم و حكمت رفت و آمد داشته،و از نيازمندان دستگيرى نمايد. خوشا به حال آنكه درآمدش حلال،و خرجش حلال،و بر تهى دستان احسان كند،و نيز از جمعيّت متكبّر و دنيا دوست؛همان دين‌سازان بر خلاف سنّت،و عاملين به غير روشم دورى گزيده باشد. خوشا به حال آنكه با مردم خوشرفتار است،و به آن يارى داده،و بدى و زيان خود را از آنان دور بدارد.
تحف العقول / ترجمه جنتی ; ج ۱ ص ۵۷
چرا مى‌بينيم حب دنيا چنان بر دلهاى بسيارى از مردم غلبه كرده كه گويا مرگ در دنيا بر ديگران نوشته شده و رعايت حق بر سايرين واجب گرديده،گوئى مردگانى كه سر گذشتشان را مى‌شنوند مسافرانى هستند كه عنقريب به وطن بازمى‌گردند،اموات را به خاك مى‌سپاريد،ميراث آنها را مى‌خوريد و شما در قيد حياتيد،هيهات،هيهات چرا آيندگان از گذشتگان عبرت نمى‌گيرند؟هر موعظه‌اى را كه در كتاب خدا هست فراموش كرده‌اند، (چنان به خواب غفلتند كه)از شر هر عاقبت بدى ايمن‌اند،از پيش‌آمدهاى سهمگين نمى‌هراسند،و از حوادث ناگوارى كه در انتظار آنهاست انديشه‌اى به خود راه نمى‌دهند.خوشا به حال آن كه ترس از خدا،از ترس مردمان بازش دارد.خوشا به حال آن كه كسبش پاك،باطنش شايسته،ظاهرش نيكو و اخلاقش روبراه باشد.خوشا به حال آن كه ما زاد مالش را بخش كند و ما زاد سخنش را نگه دارد.خوشا به حال آن كه براى خداوند عزيز تواضع كند،بدون اعراض از سنت من، از حلال بگذرد،از لذتها بدون تحريم صرف نظر كند،بدون انحراف از سنت از زر و زيور دنيا چشم بپوشد و پس از من از نيكان خاندانم پيروى كند.با فقها و حكما مجالست نمايد و بر تهيدستان ترحم كند.خوشا به حال آن كه مالى را از حلال به چنگ آرد و در حلال صرف كند و بر مسكينان احسان و عطا نمايد،از متكبران فخرفروش و شيفتگان دنيا و بدعتگذاران در دين و منحرفان از سنت من كناره گيرد.خوشا به حال آن كه اخلاقش با مردم خوش باشد،آنان را در مشكلات يارى دهد و شر خود را از آنها باز گرداند.
تحف العقول / ترجمه حسن زاده ; ج ۱ ص ۵۱
يك اندرز از چيست كه مى‌بينم دنيا دوستى بر بسيارى از مردم چيره گشته تا آنجا كه گويا در اين دنيا مرگ براى غير آنان رقم خورده؟!گويا حقّ در اين دنيا بر ديگران واجب شده است تا آنجا كه وقتى خبر مردگان پيش از خود را مى‌شنوند چنين مى‌پندارند كه آنان به مسافرتى رفته‌اند و به زودى نزد اينان برمى‌گردند!آنان را به خاك مى‌سپاريد و ميراثشان را مى‌خوريد و[مى‌پنداريد]خود بعد از آنان جاويد مى‌مانيد؟!دريغا، دريغا!آيا آيندگان از گذشتگان پند نمى‌گيرند؟!هر پند و اندرزى را كه در قرآن آمده ناديده گرفته و به دست فراموشى سپردند و از فرجام بد هر كار ناروا خود را در امان پنداشتند و از نزول هيچ بلا و بروز هيچ حادثۀ ناخوشايندى نهراسيدند. خوشا به حال آن كس كه ترس از خدايش او را از ترس مردم باز دارد. خوشا به حال آن كس كه درآمدش پاك است و نهادش شايسته و ظاهرش نيكو و سرشتش درست مى‌باشد. خوشا به حال آن كس كه زيادى مال خويش را انفاق نمايد و جلو زياده گويى خود را بگيرد. خوشا به حال آن كس كه براى خدا-كه نامش گرامى است-فروتنى نمايد و از آنچه برايش حلال كرده نيز كناره گيرد بدون اينكه از سنّت من روى گرداند،رزق و برق دنيا را كنار نهد بى‌آن كه از سنّت من به انحراف گرايد. و پس از من،از نيكان خانواده‌ام پيروى نمايد و با اهل علم و حكمت معاشرت كند و به مستمندان مهربانى نمايد. خوشا به حال آن كس كه كسب و درآمدش از راه گناه نباشد و در راه گناه نيز خرج ننمايد و آن را به مستمندان و نيازمندان برساند و نيز از اشخاص از خود راضى و فخر فروش و دنيا دوست و بدعتگذاران بر خلاف سنّت من و كارگزاران مخالف روش من،دورى گزيند. خوشا به حال آن كس كه با مردم خوش اخلاقى نمايد و به آنان كمك رساند و شرّ خود را از آنان بگرداند.