شناسه حدیث :  ۱۱۶۱۶۹

  |  

نشانی :  الکافي  ,  جلد۶  ,  صفحه۴۰۶  

عنوان باب :   الجزء السادس كِتَابُ اَلْأَشْرِبَةِ أَبْوَابُ اَلْأَنْبِذَةِ بَابُ تَحْرِيمِ اَلْخَمْرِ فِي اَلْكِتَابِ

معصوم :   مضمر

بَعْضُ أَصْحَابِنَا مُرْسَلاً قَالَ: إِنَّ أَوَّلَ مَا نَزَلَ فِي تَحْرِيمِ اَلْخَمْرِ قَوْلُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «يَسْئَلُونَكَ عَنِ اَلْخَمْرِ وَ اَلْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِمٰا إِثْمٌ كَبِيرٌ وَ مَنٰافِعُ لِلنّٰاسِ وَ إِثْمُهُمٰا أَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِمٰا» فَلَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ اَلْآيَةُ أَحَسَّ اَلْقَوْمُ بِتَحْرِيمِهَا وَ تَحْرِيمِ اَلْمَيْسِرِ وَ عَلِمُوا أَنَّ اَلْإِثْمَ مِمَّا يَنْبَغِي اِجْتِنَابُهُ وَ لاَ يَحْمِلُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِمْ مِنْ كُلِّ طَرِيقٍ لِأَنَّهُ قَالَ «وَ مَنٰافِعُ لِلنّٰاسِ» ثُمَّ أَنْزَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ آيَةً أُخْرَى: «إِنَّمَا اَلْخَمْرُ وَ اَلْمَيْسِرُ وَ اَلْأَنْصٰابُ وَ اَلْأَزْلاٰمُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ اَلشَّيْطٰانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ » فَكَانَتْ هَذِهِ اَلْآيَةُ أَشَدَّ مِنَ اَلْأُولَى وَ أَغْلَظَ فِي اَلتَّحْرِيمِ ثُمَّ ثَلَّثَ بِآيَةٍ أُخْرَى فَكَانَتْ أَغْلَظَ مِنَ اَلْآيَةِ اَلْأُولَى وَ اَلثَّانِيَةِ وَ أَشَدَّ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَّ: «إِنَّمٰا يُرِيدُ اَلشَّيْطٰانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ اَلْعَدٰاوَةَ وَ اَلْبَغْضٰاءَ فِي اَلْخَمْرِ وَ اَلْمَيْسِرِ وَ يَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اَللّٰهِ وَ عَنِ اَلصَّلاٰةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ » فَأَمَرَ عَزَّ وَ جَلَّ بِاجْتِنَابِهَا وَ فَسَّرَ عِلَلَهَا اَلَّتِي لَهَا وَ مِنْ أَجْلِهَا حَرَّمَهَا ثُمَّ بَيَّنَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ تَحْرِيمَهَا وَ كَشَفَهُ فِي اَلْآيَةِ اَلرَّابِعَةِ مَعَ مَا دَلَّ عَلَيْهِ فِي هَذِهِ اَلْآيِ اَلْمَذْكُورَةِ اَلْمُتَقَدِّمَةِ بِقَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ «قُلْ إِنَّمٰا حَرَّمَ رَبِّيَ اَلْفَوٰاحِشَ مٰا ظَهَرَ مِنْهٰا وَ مٰا بَطَنَ وَ اَلْإِثْمَ وَ اَلْبَغْيَ بِغَيْرِ اَلْحَقِّ» وَ قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ فِي اَلْآيَةِ اَلْأُولَى: «يَسْئَلُونَكَ عَنِ اَلْخَمْرِ وَ اَلْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِمٰا إِثْمٌ كَبِيرٌ وَ مَنٰافِعُ لِلنّٰاسِ» ثُمَّ قَالَ فِي اَلْآيَةِ اَلرَّابِعَةِ: «قُلْ إِنَّمٰا حَرَّمَ رَبِّيَ اَلْفَوٰاحِشَ مٰا ظَهَرَ مِنْهٰا وَ مٰا بَطَنَ وَ اَلْإِثْمَ» فَخَبَّرَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَّ اَلْإِثْمَ فِي اَلْخَمْرِ وَ غَيْرِهَا وَ أَنَّهُ حَرَامٌ وَ ذَلِكَ أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا أَرَادَ أَنْ يَفْتَرِضَ فَرِيضَةً أَنْزَلَهَا شَيْئاً بَعْدَ شَيْءٍ حَتَّى يُوَطِّنَ اَلنَّاسُ أَنْفُسَهُمْ عَلَيْهَا وَ يَسْكُنُوا إِلَى أَمْرِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ نَهْيِهِ فِيهَا وَ كَانَ ذَلِكَ مِنْ فِعْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى وَجْهِ اَلتَّدْبِيرِ فِيهِمْ أَصْوَبَ وَ أَقْرَبَ لَهُمْ إِلَى اَلْأَخْذِ بِهَا وَ أَقَلَّ لِنِفَارِهِمْ مِنْهَا.
زبان ترجمه:

ترجمه فروع کافی ;  ج ۸  ص ۳۱۳

2 - راوى گويد: امام عليه السّلام فرمود:
نخستين چيزى كه درباره تحريم شراب نازل شد، اين آيه بود كه خداوند فرمود:«از تو دربارۀ شراب و قمار مى‌پرسند بگو در آنها گناه بزرگى است و منافعى براى مردم دارد، ولى گناه آنها از سودشان بيشتر است» پس هنگامى كه اين آيه نازل شد مردم حس كردند كه شراب و قمار حرام است و دانستند كه گناه چيزى است كه بايد از آن اجتناب كنند و خداوند از همه جهات آنان را در تنگنا قرار داده است؛ زيرا كه فرمود:«و منافعى براى مردم دارند».
سپس آيه ديگرى را نازل نمود و فرمود:«شراب، قمار، بت‌ها و ازلام پليد و ازكار شيطان است از آنها دورى كنيد تا رستگار شويد» پس اين آيه از آيه اول نسبت به تحريم شديدتر و غليظتر بود.
آن‌گاه آيه ديگرى را براى بار سوم نازل نمود. پس اين آيه از آيه اول و دوم غليظتر و شديدتر بود؛ و فرمود:«شيطان مى‌خواهد به وسيلۀ شراب و قمار در ميان شما دشمنى و كينه ايجاد كند و شما را از ياد خدا و نماز بازدارد آيا خوددارى خواهيد كرد؟».

پس فرمان به دورى از آن داد و علت‌هاى آن را كه به خاطر آن و به سبب آن، شراب را حرام نمود، تفسير نمود.
سپس تحريم آن را بيان نمود و در چهارمين آيه آن را ظاهر نمود، علاوه بر آن‌چه كه در آيه‌هاى پيشين دلالت بر تحريم آن مى‌كرد؛ با اين فرموده:«بگو: پروردگار من فقط‍‌ اعمال زشت ظاهرى و پنهانى گناه و ستم به ناحق را حرام كرده است».
خداوند در آيه اول فرموده بود:«از تو دربارۀ شراب و قمار مى‌پرسند بگو در آنها گناه بزرگى است و منافعى براى مردم دارند» سپس در آيه چهارم فرمود:«بگو: پروردگار من فقط‍‌ اعمال زشت ظاهرى و پنهانى گناه و ستم به ناحق را حرام كرده است» پس خداوند خبر داد كه «گناه» در شراب و غير آن است و اين‌كه «گناه» حرام است.
و اين بدان جهت بود كه هرگاه خداوند متعال اراده كند واجبى را واجب گرداند، آن را كم‌كم نازل مى‌كند.
تا اين‌كه مردم خود را آماده آن سازند و به فرمان و نهى خداوند در مورد آن آرام گيرند و اين از عمل خداوند به صورت تدبير و دورانديشى است در بين مردم كه شايسته‌تر و نزديك‌تر به پذيرش آن هستند و فرار آنان از آن حكم كمتر خواهد بود.

divider